Найти книгу: "Emancypantki"

Wlascicielka slawnej warszawskiej pensji, pani Latter, jest kobieta niezalezna. Miala dwoch mezow, jeden z nich zmarl, drugi rowniez uchodzi za zmarlego, choc losy jego owiane sa tajemnica. Samodzielnie wychowala dwoje dzieci i silna reka kieruje instytucja wychowawcza dla panien. Jedna z jej pomocnic jest pracujaca jako „dama klasowa”dziewietnastoletnia Madzia Brzeska, ktora cechuje dobroc serca, naiwnosc oraz… zdumiewajaco niska samoocena. Zmagania tych bohaterek z zyciem, z otaczajaca rzeczywistoscia stanowia temat powiesci Emancypantki Boleslawa Prusa.Oprocz tych dwoch glownych postaci, przez karty powiesci przewija sie caly korowod kobiet rozmaicie ustosunkowujacych sie do nowoczesnej wowczas idei emancypacji, jednolicie natomiast cechujacych sie hiperemocjonalnoscia lub wrecz sklonnoscia do histerii, jak np. emancypantka w stylu brytyjskim, panna Howard. Z powiesci, ktorej akcja osadzona zostala w latach 70. XIX w., drukowanej w latach 90. (w odcinkach w „Kurierze Codziennym” w 1890 r., wyd. calosci w 1894 r.), nie dowiemy sie o tym, czym istotnie byl wowczas ruch na rzecz wyzwolenia kobiet w Polsce – w tym celu lepiej siegnac po teksty Zmichowskiej (np. opracowane przez Boy'a listy). Dowiemy sie natomiast wiele o potocznych opiniach, funkcjonowaniu plotki oraz obowiazujacych obyczajach. Ukazana przez Prusa rzeczywistosc spoleczna, w ktorej funkcjonowaly kobiety, niezaleznie od zamierzen autora robi wstrzasajace wrazenie.Powiesc o emancypacji kobiet w sposob zadziwiajacy przeistoczyla sie pod piorem pozytywistycznego pisarza w powiesc o pieniadzach: o kredycie, kapitale, zyskach i kosztach, materialnych podstawach bytu, o ekonomii zakreslajacej horyzont aspiracji.

Powiesc, ktora ukazala sie na przelomie XIX i XX w., mozna czytac na wielu poziomach: jako utwor realistyczny i satyryczny, a takze jako dzielo skonstruowane na archetypicznej zasadzie przeciwienstw. Jest to zarowno powiesc o pensji, ale nie o sztuce wychowania i ksztalcenia dziewczat, jak i powiesc edukacyjna oraz utwor, ktory niesie refleksje nad sensem istnienia w obliczu zycia i smierci. Powiesc Prusa bawi, wzrusza humor miesza sie tu z osobista tragedia bohaterow, ponoszacych konsekwencje swoich nie zawsze trafnych wyborow.