Dom z dwiema wiezami
Автор: Maciej Zaremba Bielawski
Год издания: 0000
Jako dziecko Maciej byl dumny z rodowego herbu i przodka, ktory zwyciezyl pod Grunwaldem. Kiedy mial siedemnascie lat, uslyszal od matki: „Wyjezdzamy. Jestem Zydowka”. Byl grudzien 1968 roku, a on poznal wlasnie pierwsza z wielu tajemnic swojej rodziny. Dom z dwiema wiezami to fascynujaca proba rekonstrukcji rodzinnej historii, ktora dotad pelna byla przemilczen. To rzecz o rodzicach – ojcu, reformatorze polskiej psychiatrii, pilsudczyku, jencu oflagu, matce – oddanej pracy lekarce pochodzacej z zasymilowanej rodziny zydowskiej. O dziadkach, o pewnym upadlym dworku, kolei transsyberyjskiej i uliczkach przedwojennych Krzeszowic i Tarnowa. A takze o getcie lawkowym i o tym, ze niedlugo przed druga wojna swiatowa polscy studenci medycyny nie dopuszczali do pracy w prosektorium zydowskich kolegow, bo polskie zwloki mialy byc tylko dla Polakow. W opowiesci Macieja Zaremby Bielawskiego historia, nawet ta znana, nie jest wcale oczywista i odslania gorzkie paradoksy. Autor opisuje splot zydowskich i szlacheckich losow, przyglada sie roznym obliczom etosu rycerskiego, zastanawia sie nad zrodlami polskiej ideologii narodowej i antysemityzmu. Jego wielostronna – szlachecka i zydowska, polska i szwedzka – perspektywa sprawia, ze jest to refleksja swieza, wnikliwa, a zarazem pelna zaangazowania. Niewiele jest ksiazek, ktore w tak poruszajacy sposob obejmuja caly ogrom ludzkiego doswiadczenia – od pierwszych erotycznych inicjacji, poprzez mlodziencze transgresje, decydujace zyciowe decyzje, po mierzenie sie z rodzinnymi traumami, lekiem i wyparta historia. W brawurowo napisanym Domu z dwiema wiezami miesci sie wszystko: powaga i groza, humor i autoironia, powsciagliwosc i liryzm. I ocalajaca moc literatury.