Найти книгу: "Z Dziejow Prawa. T. 8 (16)"

Dzieje Kosciola stanowia zawsze i wszedzie najwazniejsza czesc dziejow ludzkosci i bez uwzglednienia tej prawdy niepodobna nalezycie ocenic ani dostatecznie zrozumiec samej ludzkosci. Kosciol i panstwo to dwa pojecia, ktore sa glownymi podstawami ludzkiego spoleczenstwa, moze dlatego, ze odpowiadaja dwom pierwiastkom samego czlowieczenstwa: duszy i cialu.Panstwo wplywa na pomyslnosc Kosciola nie tylko posrednio, ugruntowujac spokoj, powszechny dobrobyt, bezpieczenstwo osob i majatkow.Takiemu nauczaniu starozytnego pokolenia przodowala zwlaszcza Stolica Apostolska i gdyby nie wysilki papiezy, to swiat, po upadku cesarstwa rzymskiego ponownie zanurzylby sie w chaosie. Istotnie Kosciol jako nauczyciel narodow znalazl w Polsce pojetnego ucznia. To z jego nauczania wyrosla unia polsko-litewska laczaca dwa rozniace sie pod wieloma wzgledami narody w jedno i to na gruncie chrzescijanskiej wiary. Wspanialym tego przykladem jest Unia Horodelska.Z ramion Krzyza zablysla wolnosc obu narodom, by pod jej skrzydlami dwa zjednoczone narody mogly sie swobodnie rozwijac i na wzor swego wychowawcy Kosciola same staly sie heroldami godnosci wolnego dziecka Bozego w tej czesci Europy. Ludzie tworzacy rzecz horodelska dazyli do wspolnego dobra Polski i Litwy, bo tworzyli niezachwiane zasady wskazujace obu narodom po jakich drogach winni stapac. Zachecajac do uwaznej lektury zyczyc trzeba Czytelnikom, by Bog wlewal w ich serca i umysl milosc wiekuistej prawdy, jasnej nauki swych krajow i calej ludzkosci, by odkryli, ze tylko miloscia wielka, jaka Zbawiciel przyniosl na ziemie, mozna w historii wielkich dziel dokonac.