Скачать книгу - Rozdziobia nas kruki, wrony

Poruszajaca nowela, ktorej akcja toczy sie pod koniec powstania styczniowego. Opis przygnebiajacego jesiennego krajobrazu stanowi wstep do opowiadania o poniewierce jednego z ostatnich powstancow, ktory przebrany za chlopa przemyca bron dla swojego oddzialu. Nie zamierza rezygnowac, choc jest swiadomy, ze powstanie dogorywa. Na polnej drodze napotyka go rosyjski patrol. Zolnierze przeszukuja jego woz i odkrywszy bron, morduja go. Druga czesc zawiera naturalistyczny opis paniki i meki pozostalego przy zyciu konia, a nastepnie rownie brutalna, szokujaca scene rozrywania ciala zabitego powstanca przez stado wron. W ostatniej czesci pojawia sie chlop z pobliskiej wsi, ktory okrada zwloki, po czym wrzuca do jednego dolu po kartoflach trupa powstanca i zwloki konia obdartego ze skory.Nowela stanowi oskarzenie skierowane przeciwko tym, ktorzy ponosza odpowiedzialnosc za ciemnote i nedze ludu. Bez zmian spolecznych narodowi grozi unicestwienie. Zeromski zamyka utwor pesymistycznymi slowami: „Zza swiata szla noc, rozpacz i smierc”.